روزنامه جهان صنعت
1396/11/19
آسیب‌شناسی عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان؛
علی بهشتی‌نیا - اواخر سال 73 اندیشه ارتقای معیشتی و رفاه فرهنگیان مطرح شد و مسوولان وقت وزارت آموزشوپرورش را بر آن داشت تا با ارائه طرح افزایش قدرت مالی دوران بازنشستگی، در راستای تحقق این هدف مهم تلاش کنند. در نهایت طرح در وزارتخانه کامل شد و با تصویب مجلس شورای اسلامی موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان در تاریخ 7/3/1374 در اجرای تبصره 63 قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران طی تصویب‌نامه شماره 1359/ت14956-هـ مورخ 11/2/74 هیات وزیران تاسیس و در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شد.اهداف و سیاست‌های صندوق
موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان به عنوان سازمانی اقتصادی با برخورداری از اعتماد روزافزون در میان قشر معلمان کشور و حمایت دولت می‌کوشد با فعالیت‌های اقتصادی نظیر اداره شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها و صنایع بزرگ از جمله نفت، پتروشیمی و معادن و انجام امور خدماتی منافع اقتصادی و سطح رفاه فرهنگیان عضو را بهبود بخشد. صندوق ذخیره فرهنگیان برای دستیابی به حداکثر سود که فلسفه وجودی آن را تشکیل می‌دهد، تلاش می‌کند با به‌کارگیری دیدگاه‌های نوین اقتصادی در کلیه امور و رعایت اصل هسته کوچک و شبکه بزرگ مناسب‌ترین خدمات و منافع اقتصادی را برای فرهنگیان تامین کند.
منابع مالی موسسه و سپرده‌گذاران
منابع مالی موسسه از حق‌السهم ذخیره فرهنگیان حداکثر معادل 5 درصد حقوق و مزایای ماهانه، کمک دولت معادل حق‌السهم پرداختی فرهنگیان، حق‌السهم ذخیره دانش‌آموزان، کمک اشخاص و موسسات حقیقی و حقوقی، دولتی و غیردولتی و حق‌السهم ذخیره سایر سپرده‌گذاران تامین میشود. سپرده‌گذاران صندوق ذخیره فرهنگیان شامل کلیه کارکنان رسمی و پیمانی شاغل ادارات، سازمان‌ها و موسسات تابعه، تحت پوشش وزارت آموزشوپرورش، دانشجویان متعهد خدمت دبیری، کارکنان غیررسمی، خرید خدمت و حق‌التدریس، کلیه موسسان و پرسنل مدارس غیرانتفاعی و کلیه دانش‌آموزان کشور است.
موضوع فعالیت و شرکتهای تابعه
رئوس فعالیت‌های موسسه در موضوعات و سرفصل‌های سرمایه‌گذاری، مشارکت، عاملیت یا کارگزاری در کلیه فعالیت‌های اقتصادی ریالی و ارزی برای توسعه ظرفیت‌های بانکی، تولیدی، خدماتی، تجاری، مالی، عمرانی، فرهنگی و سایر عرصه‌های مرتبط با تولید و افزایش سرمایه در چارچوب قوانین و مقررات جاری کشور است. همچنین شرکتهای تابعه صندوق ذخیره فرهنگیان به ترتیب در حوزه ساختمان دو، حوزه خدمات رفاهی سه، صنایع آموزشی و IT چهار، انرژی پنج، صنعت شش و در بورس و بیمه و بانک شامل هفت شرکت است که در مجموع برخی از این 27 شرکت اصلی، شرکتهای تابعه و فرعی دیگری نیز دارند.
با نگاهی گذرا به تاریخچه و اهداف صندوق و شرکتهای تابعه درمی‌یابیم واژگانی چون فرهنگیان، رفاه و آینده با وجود استفاده مکرر در اهداف صندوق ذخیره گم شده است و این موسسه نتوانسته گام موثری در راستای اهداف خود یعنی ارتقای سطح رفاه، حمایت و تامین مالی فرهنگیان بردارد. پس از گذشت 20 سال از تاسیس این صندوق، به ندرت می‌توان عضوی را پیدا کرد که از وضعیت موجود و سابق صندوق راضی باشد. صندوقی که به نام و بر اساس سرمایه تک تک اعضا جان گرفت، بی‌رحمانه غارت شد و زنگ خطری که سال‌ها پیش از سوی فرهنگیان به صدا درآمده بود، شنیده نشد و پس از این نیز گویا شنیده نخواهد شد. در سال‌های گذشته تغییرات پیاپی مدیران در صندوق ذخیره فرهنگیان نتوانست معلمان را راضی کند و نتیجه تغییر مدیران، فقط اعداد و ارقام ناچیزی را در برگه صورت‌وضعیت اعضا جابه‌جا می‌کرد و در عمل و واقعیت تاثیری بر زندگی و رفاه معلمان نداشت. حال پس از گذشت سال‌ها سرمایه‌گذاران یکی پس از دیگری بازنشسته می‌شوند و آنچه از این صندوق برایشان می‌ماند سود اندکی است که عایدشان میشود.
در ماه‌های گذشته با وجود فشارهای زیاد، بالاخره تحقیق و تفحص از صندوق کلید خورد و اختلاس در این صندوق به اثبات رسید؛ اختلاس و اتفاقی که چندان هم دور از ذهن فرهنگیان نبود. با افشای این اختلاس بی‌سابقه در تاریخ اختلاس‌ها و تصمیم برخی مدیران مقرر شد در ماه جاری با انتخابات الکترونیکی از میان اعضا نمایندگانی در صندوق ذخیره فرهنگیان حاضر شوند. فلسفه حضور نمایندگان و ناظران در صندوق بسیار ارزشمند است اما در رابطه با این طرح چند مساله اهمیت دارد؛ مساله اول اینکه آیا اساسا مشکل صندوق ذخیره فرهنگیان حضور نمایندگان معلمان و اعضا در صندوق است؟ آیا این نمایندگان توان نظارت مستمر و تخصصی در مجموعه بزرگی چون صندوق را دارند و اینکه با حضور نمایندگان در صندوق چه مقدار از مشکلات صندوق حل میشود؟ با توجه به عدم انتشار اطلاعات کافی در این زمینه، به نظر می‌رسد این انتخابات، نمایشی برای جلب حمایت و رضایت اعضا باشد و با این راه حل فقط صورت مساله تغییر خواهد کرد. مساله دوم اینکه هنوز از چیستی و چگونگی حضور معلمان، وظایف و شیوه انتخاب آنان اطلاعی در دست نیست. در حالی که صندوق موظف است است شرح کاملی از وظایف، خواسته‌ها و شکل انتخاب و حیطه اختیارات داوطلبان نمایندگی در صندوق را منتشر و اعلام کند. ابهام و عدم اطلاع‌رسانی در این باره مغایر با اصل شایسته‌سالاری است. در واقع صندوق و اعضا می‌خواهند نمایندگانی را برای نظارت انتخاب کنند که خود این نمایندگان از وظایف و میزان توانایی خود در این زمینه اطلاعی ندارند.
از نظر فرهنگیان مشکل اصلی و اساسی صندوق ذخیره فرهنگیان اساسنامه صندوق ذخیره فرهنگیان و شفافیت در عملکرد مدیران است. متاسفانه در اساسنامه ابتدایی صندوق، اعضا به عنوان سرمایه‌گذار تلقی شده و پس از خروج یا بازنشستگی هیچ سهمی در سرمایه شرکتهای زیر مجموعه صندوق و اموال غیرمنقول که حاصل سرمایه اعضا بوده نداشته و ارتباط آنها پس از خروج به‌طور کامل با صندوق قطع میشود. با تغییر اساسنامه و تغییر عنوان سرمایه‌گذار به سهامدار و تبدیل سرمایه اعضا به سهام، آنها می‌توانند از تمام ویژگی‌های سهام از جمله افزایش سهم و فروش در بازار بورس و دیگر امتیازات آن بهره‌مند شوند. اما مشکل اساسی دیگر عدم شفافیت و پاکدستی مدیران است. اگر حسابرسی و عملکرد صندوق شیشه‌ای باشد، هرگز نیاز به حضور نمایندگان معلمان در صندوق، انتخابات و افزودن بار مالی جدید و تحمیل آن به اعضا احساس نخواهد شد. در این زمینه نیز می‌توان با انتخاب مدیران شایسته و متخصص و متعهد و پاسخگو بسیاری از مشکلات را حل کرد تا موجبات رضایتمندی فرهنگیان فراهم شود.
سایر اخبار این روزنامه
نایب رییس کمیسیون امنیت ملی:
استقبال سرد مردم
آماده عرضه شرکتهای بانک‌ها، بنیادها و صندوق‌ها هستیم
خط تولید کاتالیست یورو 5 ایران‌خودرو افتتاح شد؛
رییس‌جمهور در سی‌وپنجمین دوره جایزه کتاب سال:
مدیرعامل فارابی خبر داد؛
بررسی شرایط تیم‌های آسیایی؛
وزیر کشور کار‌بلد!
وقتی یه آشنا بهت آمار میده!
بازار به آرامش نمی رسد
اختلاف وزارت نفت و سازمان استاندارد بر سر کیفیت بنزین؛
آسیب‌شناسی عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان؛
نشست خبری بی خاصیت!
بازگشت به بدیهیات اقتصاد
توافق احزاب آلمانی، خبر خوب برای ایران؛
حاتم‌بخشی دولت از جیب بخش خصوصی
دولت واقعیت‌های اقتصادی را بپذیرد
آنکارا در صدد جلب نظر تهران
